Paryż (Francja) ‒ konserwacja profilaktyczna pomników nagrobnych z cmentarzy Père-Lachaise i Montmartre
Na paryskich cmentarzach Père-Lachaise i Montmartre przeprowadzono konserwację profilaktyczną przy 20 nagrobkach pochowanych na nich Polaków. Działania te zostały przeprowadzone we współpracy z Towarzystwem Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami Historycznymi we Francji.
W większości klasycystyczne pomniki powstały w XIX w. Zbudowane są w przeważającej części z rodzimego wapienia. Żaden z obiektów nie nosił śladów większych zniszczeń bądź uszkodzeń, jednak obrośnięte roślinnością i skolonizowane przez mchy i porosty ulegały powolnej degradacji. Wapień jako skała osadowa o spoiwie złożonym przede wszystkim z kalcytu jest podatny jest na rozkład substancji kwaśnych, wytwarzanych w procesie kolonizacji biologicznej powierzchni kamienia – dlatego zbudowane z wapienia pomniki nagrobne należy utrzymywać w czystości. Aby zapobiec mikro degradacji usunięto nawarstwienia, oczyszczając i myjąc wszystkie pomniki. W efekcie prac odsłoniła się jasna powierzchnia kamiennych bloków. Na czytelności zyskało liternictwo inskrypcji.
